Zadanie z kategorii C

Mezopotamia	Dawniej	Dziś
System polityczny		Od kilkudziesięciu lat objęte są konfliktami i sporami. Zbrojna interwencja światowa w Iraku w latach 2003-2011 niczego nie zmieniła. Republiki te mają bardzo niestabilną sytuację polityczną, społeczną i religijną. Polityczna reprezentacja nie uwzględnia etnicznej i wyznaniowej różnorodności państwa. Wybuchają nowe konflikty oraz spory wewnętrzne, dochodzi do wielkiej przemocy i aktów terrorystycznych. Różne ugrupowania polityczne w kraju walczą o władzę. Mimo, że panuje tam islam różne jego odłamy walczą ze sobą w ramach jednego wyznania. To się również przekłada na sprawy terytorialne. Bardzo silny jest też konflikt o eksploatację złóż i sprzedaż ropy naftowej i gazu, głównego bogactwa tych terenów. Wszystko to ukazuje wielki kryzys i chaos, który może przekształcić w wojnę domową. Syria boryka się z podobnymi jak wyżej problemami. Z zacofaniem gospodarczym, walką o władzę i udział w zyskach, destabilizacją, rozprzestrzenianiem się terroryzmu oraz konfliktami religijnymi. Z drugiej rośnie też świadomość społeczna (kontakt ze światem, internet oraz niezadowolenie mieszkańców). W Syrii do wojny domowej już doszło. Miały miejsce krwawe walki, a także użycie na wielką skalę broni chemicznej. W wyniku czego zginęło ponad 1000 osób. W tej sprawie doszło do dyplomatycznej interwencji międzynarodowej. Zdecydowano się przyjąć plan przejęcia syryjskiej broni przez inspektorów Organizacji do spraw Zakazu Broni Chemicznej (organizacja ta w tym roku otrzymała „Pokojową Nagrodę Nobla”. Niestety konflikt wewnętrzny zapoczątkowany „Arabską wiosną” trwa.
System społeczny		jw
Religia	Z uwagi na złożone podłoże etniczne, nigdy nie była jednolita. Jednakże w zasadniczym zrębie ukształtowali ją Sumerowie. To właśnie sumeryjski panteon i ich postrzeganie świata oddziaływały na terenach mezopotamskich niemal przez trzy tysiąclecia, pomimo tego, że każdy kolejny lud, który przybywał do Mezopotamii, przynosił ze sobą własne wierzenia i tradycje. Głównym ośrodkiem religijnym Mezopotamii, była południowa jej część – Babilonia.Rodzime kulty babilońskie stopniowo zostały wyparte przez nowe religie. Już wraz ze spadkiem roli Mezopotamii i dostaniem się jej we władanie perskie, coraz większego znaczenia i zasięgu nabierała rodzima religia Persów – zoroastryzm, a w późniejszych stuleciach do dominację na Wschodzie zdobywały takie religie, jak mitraizm i manicheizm, a jeszcze później pojawił się tu islam.	Głównie Islam
Pozycja ekonomiczna	Rozwinęło się rolnictwo, ponieważ tereny były dobre do uprawy roślin (znajdowały się wzdłuż dwóch rzek). Rozwinięto uprawę pszenicy, lnu, prosa, jęczmienia itp.Zaczęto również udoskonalać narzędzia: radło i pług.Rozwinęła się też hodowla zwierząt, a sprzyjające warunki pozwoliły na rozkwit rzemiosła ( gliniane narzędzia, cegły). Z powodu małej ilości opadów i nieregularnych wylewów rzek, skonstruowano w całym Międzyrzeczu system kanałów nawadniających oraz grobli i wałów, co przyczyniło się do rozwoju rolnictwa i ukształtowania się społeczeństwa.	Gospodarka w Syrii głównie oparta jest na wydobyciu, przetwórstwie i eksporcie ropy naftowej, na rolnictwie, przemyśle i turystyce. W Iraku są duże złoża ropy naftowej, gazu ziemnego, siarki, fosforytów i metali kolorowych. Rozwinięte jest też tam rolnictwo – w Iraku uprawia się palmy daktylowe, bawełnę, ryż, pszenicę.
Nazwy konfliktów	Nazwy bitew -  Bitwa pod Firaz, Bitwa pod Bagdadem, Bitwa pod Carrahae,	W Turcji dochodziło często do zamachów stanu (w 1960, 1971, 1980 i 1997 roku). Ten czwarty miał zresztą wyjątkowo łagodny przebieg i ograniczył się do zasugerowania partiom rządzącym oddania władzy. Ostatnia interwencja generalicji w sprawy polityki miała miejsce w pierwszej połowie 2007 roku, kiedy to wybuchł kryzys polityczny związany z niemożnością wyboru prezydenta przez Zgromadzenie Narodowe. W 2004 roku Unia Europejska zezwoliła Turcji na rozpoczęcie negocjacji w sprawie przystąpienia do UE. Syria - w styczniu 2011 rozpoczęły się protesty przeciw jego rządom, które przerodziły się w wojnę domową.
Język *	Język starożytnego Sumeru, używany w południowej Mezopotamii od co najmniej IV tysiąclecia p.n.e., najstarszy zapisany język. Został wyparty przez język akadyjski około 2000 p.n.e., ale był używany  w Mezopotamii jako język tekstów religijnych, ceremonialnych i naukowych do około I wieku p.n.e., a następnie został zapomniany aż do odczytania w XIX wieku. Język sumeryjski nie jest spokrewniony      z innymi językami używanymi przez okoliczne ludy i jest na ogół uważany za język izolowany. Do jego zapisu używano pisma klinowego. Sumeryjski jest językiem aglutynacyjnym.    Język akadyjski, używany w Mezopotamii od połowy III tysiąclecia p.n.e. do początków I tysiąclecia n.e. Nazwa języka pochodzi od miasta Akad w środkowej Mezopotamii, stolicy imperium akadyjskiego, założonego około 2350 roku p.n.e. W drugiej połowie II tysiąclecia p.n.e. był używany w kontaktach dyplomatycznych między państwami Egiptu, Mezopotamii, Anatolii, Palestyny i Syrii. Język akadyjski zapisywany był sumeryjskim pismem klinowym, .	Turcja – język urzędowy turecki. Syria – język urzędowy arabski. Irak – język urzędowy arabski i kurdyjski. Iran - język urzędowy perski.

Egipt	Dawniej	Dziś
System polityczny i społeczny		Egipt współczesny jest społeczeństwem wielokulturowym. 95 % ludzi to rdzenni Egipcjanie. To kraj wielkich kontrastów. Obok wieżowców, autostrad, lotnisk, kolorowych reklam, czy międzynarodowych hoteli znajdują się meczety, targi arabskie, starożytne budowle. Egipt stał się nowoczesnym centrum Afryki. Rozwija się tam branża telekomunikacyjna, usługi internetowe, infrastruktura. Powstały piękne obiekty współczesnej architektury: Biblioteka Aleksandryjska, Tama w Asuanie, muzea sztuki współczesnej.          Egipt jest republiką prezydencką. Położony częściowo w Afryce i w Azji (Półwysep Synaj), nad Morzem Śródziemnym i Morzem Czerwonym. Z punktu widzenia strategicznego taka lokalizacja oraz dostęp do Kanału Sueskiego są dla Egiptu niezwykle korzystne, a także powodują rywalizację wielu państw o ulokowanie tam swoich interesów. Głównym bogactwem Egiptu jest ropa naftowa, produkty ropopochodne, bawełna oraz wyroby bawełniane, aluminium, ryż, owoce oraz artykuły chemiczne.          We współczesnym Egipcie bardzo dużą role odgrywa religia, ale nie ma już wielobóstwa. Ustąpiło ono miejsca islamowi. Panuje tam tradycyjne pojęcie rodziny: Mężczyzna utrzymuje ją, kobieta strzeże ogniska domowego (zakrywa też twarz chustą). Jednak dziś z przyczyn ekonomicznych większość kobiet pracuje. Prawie połowa społeczeństwa to analfabeci. Mimo to zachodzą tam wielkie społeczne przemiany. Jest to kraj objęty również „Arabską wiosną”, kraj niestabilny, wybuchowy, z trwającą walką o władzę i wpływy różnych grup.
Religia	Ok. 3000 p.n.e. Z czasem (w ciągu około wieku), odrębne miasta zaczynały łączyć się w większe organizacje. Zmieniała się więc też religia. Dochodziło do kompromisów polegających na łączeniu bóstw, z różnych miast w małżeństwa, a także usynawianie bogów. Najczęściej powstawały triady bóstw. Powstawała, a właściwie syntetyzowała się mitologia. Silnie zakorzeniona była wiara w życie człowieka po śmierci. Stąd też zmarłych grzebano z tak wielką troską.Poza bogami wierzono w półbogów, czyli geniuszy. Byli oni bardziej związani z życiem codziennym ludzi, lecz nie mieli świątyń i raczej nie brano ich pod uwagę w spekulacjach teologicznych. Geniusze mieli charakter bardziej ludowy. Były to duchy związane z rolnictwem, z narodzinami człowieka. Istniał także kult zwierząt. Święte zwierzęta były po prostu wcieleniami bogów (aspektami bogów). Wierzono, że była w nich obecna jedna z dusz jakiegoś boga. Posągi bóstw umieszczano w świątyniach, przez co stawały się niedostępne dla ogółu. Posągi świętych zwierząt nie znajdowały się w samych	90% ludności kraju stanowią muzułmanie , 10% chrześcijanie, w tym 9% Koptowie.
Pozycja ekonomiczna	Największym bogactwem Egiptu od czasów najdawniejszych były jego gleby aluwialne, użyźniane rokrocznie przez regularne wylewy Nilu, powodowane przez letnie etiopskie monsuny. W tej sytuacji zapewnienie urodzajności pól zależało nie tyle od prawidłowego ich nawodnienia, co przede wszystkim od sprawnego odprowadzenia nadmiaru wody. W zwartym rejonie delty znajdowała się większość egipskich terenów uprawnych. Trochę inaczej sytuacja przedstawiała się w Górnym Egipcie, gdzie żyzne gleby ograniczały się do wąskiej doliny. Sprawiało to, że część z nich znajdowała się znacznie powyżej poziomu rzeki. Budowa potrzebnej do ich nawodnienia sieci irygacyjnej wymagała dużego nakładu pracy, a to z kolei sprzyjało społecznej samoorganizacji. Fakt, iż w określonej sytuacji egipskie pola mogły dawać plony dwa, a nawet trzy razy w roku, powodował powstawanie nadwyżek, a te z kolei prowadziły do wyodrębnienia się scentralizowanej władzy. Przypuszczalnie nastąpiło to wcześniej w Egipcie Górnym, z którego wyszła pierwsza inicjatywa zjednoczeniowa.	Gospodarka Egiptu opiera się przede wszystkim na rolnictwie (m.in. bawełna, ryż, daktyle, trzcina cukrowa ), przemyśle (wydobycie ropy naftowej, przemysł chemiczny, włókienniczy i odzieżowy) oraz turystyce.
Nazwy konfliktów	bitwa pod Awaris, bitwa pod Megiddo, bitwa pod Kadesz, Zdobycie Dapur przez Egipcjan, Bitwa morska w delcie Nilu, Bitwa nad Wielkim  Jeziorem Gorzkim, bitwa pod Altaku, Zdobycie Teb przez Asyryjczyków	Konflikty zbrojne izraelsko-arabskie:        Wojna domowa w Mandacie Palestyny (1947-1948)           I wojna izraelsko-arabska (1948-1949)           Kryzys sueski(1956)           Wojna sześciodniowa (1967)           Wojna na wyczerpanie (1967-1970)            Wojna Jom Kippur (1973)           Wojna libańska (1982-1985)            Pierwsza intifada (1987-1991)            Intifada Al-Aksa (2000-2004)         II wojna libańska(2006)            Operacja Płynny Ołów (2008-2009) Rewolucja w Egipcie 2011: Charakter wystąpień: demonstracje, zamieszki, samospalenia, obywatelskie nieposłuszeństwo Przyczyny wystąpień: niezadowolenie z sytuacji materialnej, bezrobocie, autorytarne rządy w kraju, ograniczanie swobód obywatelskich Rezultat wystąpień: ustąpienie ze stanowiska prezydenta Husni Mubaraka, rozwiązanie parlamentu i przejęcie władzy w państwie przez armię 30 czerwca 2012 prezydentem Egiptu zostaje Muhammad Mursi wybrany w wolnych wyborach-armia oddaje władzę cywilom.
Język *	Język egipski – wymarły język z grupy języków afroazjatyckich używany przez starożytnych Egipcjan. Najstarsze przykłady pisanego języka egipskiego pochodzą z 3250 r. p.n.e. Język ten skończył swój żywot wraz z cywilizacją egipską.	Ludność Egiptu jest niemal wyłącznie arabskojęzyczna - mimo posługiwania się obecnie językiem arabskim część z nich nie uważa się za Arabów.